Stilometrični pogled na baskovski roman

Avtorji

  • Dominika Werońska

DOI:

https://doi.org/10.3986/pkn.v47.i2.05

Ključne besede:

baskovska književnost, baskovščina, besedilni korpusi, klastrska analiza, stilometrija

Povzetek

Čeprav velja baskovščina za verjetno najstarejši jezik na evropski celini, se v pisni obliki pojavi šele v šestnajstem stoletju. Prvi baskovski roman je izšel šele dobrih 300 let pozneje in žanr do danes ni bil izčrpno literarnovedno raziskan. Članek si za cilj zastavi stilometrično analizo izbranih baskovskih romanov 20. in 21. stoletja, pridobljenih s spletnih platform Armiarma in Booktegi. Ti so analizirani na podlagi pogostosti najpogostejših besed s klastrsko analizo (ang. cluster analysis), sledi primerjava s tujimi romani, prevedenimi v baskovščino. Rezultati kažejo, da se baskovski izvirniki jasno razlikujejo od prevedenih del, kar dokazuje edinstven jezikovni značaj baskovskega romana. Predstavljenih je nekaj jezikovnih vzorcev, ki bi lahko bili razlog za to razlikovanje. Vizualizacije rezultatov razkrivajo kronološki razvoj baskovskega romana in njegov prispevek k širši literarni krajini.

Literatura

Bastian, Mathieu, et al. “Gephi: An Open Source Software for Exploring and Manipulating Networks.” Proceedings of the International AAAI Conference on Weblogs and Social Media, vol. 3, no. 1, 2009, pp. 361–362.

Benzine, Vittoria. “The Earliest Words Ever Written in Basque Have Been Found Engraved on a Revelatory 2,100-Year-Old Bronze Relic.” Artnet News, 15 November 2022, news.artnet.com/art-world/hand-of-irulegi-earliest-basque-scriptnavarre-spain-2210963. Accessed 9 January 2024.

Brooks, Cleanth. William Faulkner: The Yoknapatawpha Country. LSU P, 1989.

Bulson, Eric. Novels, Maps, Modernity: The Spatial Imagination, 1850–2000. Routledge, 2017.

Collins, Roger. The Basques. Basil Blackwell, 1986.

Eder, Maciej. “Visualization in Stylometry: Cluster Analysis Using Networks.” Digital Scholarship in the Humanities, vol. 32, no. 1, 2017, pp. 50–64, https://academic.oup.com/dsh/article/32/1/50/2957386. Accessed 9 January 2024.

Eder, Maciej, and Jan Rybicki. “Do Birds of a Feather Really Flock Together, or How to Choose Training Samples for Authorship Attribution.” Literary and Linguistic Computing, vol. 28, no. 2, 2013, pp. 229–236.

Eder, Maciej, et al. “Stylometry with R: A Package for Computational Text Analysis.” The R Journal, vol. 8, no. 1, 2016, pp. 107–121, https://journal.r-project.org/archive/2016/RJ-2016-007/index.html. Accessed 9 January 2024.

Egurtzegi, Ander. “Metathesis of Aspiration as the Source of Anticipatory Voicelessness in Basque.” Journal of French Language Studies, vol. 29, no. 2, 2019, pp. 265–279.

Evert, Stefan, et al. “Towards a Better Understanding of Burrows’s Delta in Literary Authorship Attribution.” Proceedings of NAACL-HLT Fourth Workshop on Computational Linguistics for Literature, edited by Anna Feldman et al., Kerrville (TX), The Association for Computational Linguistics, 2015, pp. 79–88, https://aclanthology.org/W15-0709/. Accessed 9 January 2024.

Jansen, Wim. Beginner’s Basque. Hippocrene Books, 2007.

Juvan, Marko. Worlding a Peripheral Literature. Palgrave Macmillan, 2019.

Kurlansky, Mark. The Basque History of the World. Penguin, 2001.

Lasagabaster, Jesús María. “Introduction: Basque Literary History.” Basque Literary History, edited by Mari Jose Olaziregi, translated by Amaia Gabantxo, Center for Basque Studies, University of Nevada, 2012, pp. 13–21.

Larramendi, Manuel de. De la antiguedad y universalidad del bascuenze en Espaņa: de sus perfecciones y ventajas sobre otras muchas lenguas. Vol. 1, Por Eugenio Garcia de Honorato, 1728.

Michelena, Luis. “Lengua común y dialectos vascos. Berrarg.” Obras completas, vol. 7, edited by Joseba A. Lakarra and Íñigo Ruiz Arzalluz, Universidad del País Vasco, 1981, pp. 291–313.

Moretti, Franco. Graphs, Maps, Trees: Abstract Models for a Literary History. Verso, 2005.

Mukarovsky, Hans G. “Outline of a Lexicostatistical Study of Basque and the Mande Languages, with a Note on Fula.” Euskalarien nazioarteko jardunaldiak, Bilbao, Euskaltzaindia, 1981, pp. 199–212, https://www.euskaltzaindia.eus/dok/ikerbilduma/6777.pdf. Accessed 9 January 2024.

Olaziregi, Mari Jose. “Worlds of Fiction: An Introduction to Basque Narrative.” Basque Literary History, edited by Mari Jose Olaziregi, translated by Amaia Gabantxo, Center for Basque Studies, University of Nevada, 2012, pp. 137–200.

Pennebaker, James W. The Secret Life of Pronouns. Bloomsbury, 2011.

Rask, Rasmus. Investigation of the Origin of the Old Norse or Icelandic Language. Translated by Niels Ege, John Benjamins, 2013.

Rybicki, Jan. “A Second Glance at a Stylometric Map of Polish Literature.” Forum Poetyki, no. 10, 2017, pp. 6–21, http://fp.amu.edu.pl/a-second-glance-at-a-stylometric-map-of-polish-literature/#sdfootnote1sym. Accessed 9 January 2024.

Rybicki, Jan. “Pierwszy rzut oka na stylometryczną mapę literatury polskiej.” Teksty Drugie, no. 2, 2014, pp. 106–128.

Rybicki, Jan. “Stylometric Translator Attribution.” The Translator and the Computer, edited by Tadeusz Piotrowski and Łukasz Grabowski, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej we Wrocławiu, 2013, pp. 193–204.

Trask, R. L. The History of Basque. Routledge, 1997.

Trask, R. L. “Origins and Relatives of the Basque Language: Review of the Evidence.” Towards a History of the Basque Language, edited by José Ignacio Hualde et al., John Benjamins, 1995, pp. 65–100.

Vennemann, Theo. Europa Vasconica – Europa Semitica. Edited by Patrizia Noel Aziz Hanna, de Gruyter, 2003.

Zuazo, Koldo. Euskalkiak, herriaren lekukoak. Donostia, Elkar, 2003.

Objavljeno

2024-06-21

Številka

Rubrike

Tematski sklop