Polish Comparative Studies: The Current State and Prospects
Keywords:
comparative literature, Poland, Polish literary criticismAbstract
The paper examines the current state and prospects of Polish comparative studies after 1989. Although the first department of comparative literature in Central Eastern Europe was established at Warsaw University in 1818, after the Second World War comparative studies vanished altogether from the local curricula and scholarly pursuits. In the last twenty years this situation has changed. The volume Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej (Anthology of Foreign Comparative Literature), edited in 1977 by the Polish scholar Halina Aleksandra Janaszek-Ivaničková, illustrated the division of the subject and methods of comparative research from the perspective of current methodology and political changes. The Polish Society of Comparative Scholars, associated with the AILC/CLA, came into being in 1993 and the Department of Comparative Literature at Jagiellonian University was followed by similar departments in Poznań, Bydgoszcz, Warsaw, and elsewhere. The advancement of Polish comparative research today is manifested in four theoretically oriented monographs (Tomasz Bilczewski: Komparatystyka i interpretacja [Comparative Studies and Interpretation], 2010; Edward Kasperski: Kategorie komparatystyki [Categories of Comparative Studies], 2010; Komparatystyka dzisiaj. Tom I. Problémy teoretyczne [Comparative Studies Today. Vol. 1. Theoretical Issues], ed. Ewa Szczęsna & Edward Kasperski, 2010; and Adam F. Kola: Europa w dyskursie polskim, czeskim i chorwackim [Europe in Polish, Czech, and Croatian Discourse], 2010). In the Polish tradition of phenomenology and hermeneutics, these pursue the intercultural, anthropological, and sociological line of literary scholarship. The most common concept of comparative study is that of comparative metatheory focused on cultural and language interferences. Unlike Czech comparative research, which has been the preserve of Slavic philologists, the revival of Polish comparative literature was stimulated by Polish scholars specializing in the interdisciplinary study of the history of ideas – in particular, the Romantic period.References
Bakuła, Bogusław. Historia i komparatystyka. Szkice o literaturze i kulturze Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku. Poznanj: Institut Filologii Polskiej – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 2000.
Bilczewski, Tomasz. Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii. Krakov: UNIVERSITAS, 2010.
Ciesla-Korytowska, Maria. »Komparatystyka w Polsce.« Ruch Literami 36.4 (1995): 521−530.
Janaszek-Ivaničková, Halina (ur.). Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej. Varšava: Instytut kultury, 1997.
Janaszek-Ivaničková, Halina. »O współczesnej komparatystyce literackiej.« Przegląd Humanistyczny 41.4 (1997): 33−41.
Janaszek-Ivaničková, Halina (ur.). The Horyzons of Comparative Literature Studies. Varšava: Dom Wydawniczy Elipsa, 2007.
Juvan, Marko. »O metodě Dějin literárních kultur středovýchodní Evropy.« Slavica Litteraria. 12.1 (2009): 95−101.
Kasperski, Edward. Kategorie komparatystyki. Varšava: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2010.
Kmita, Jerzy. Wymykanie się uniwersaliom. Varšava: Oficyna Naukowa, 2000.
Kola, Adam F. Europa w dyskursie polskim, czeskim i chorwackim. Rekonfiguracje krytyczne. Torunj: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011.
Kola, Adam F. Studia interdyscyplinarne i literaturoznawstwo polskie. Od zmian instytucjonalnych do nowego projektu konstruowania indywidualnej tożsamości. Ur. Jacek Kowalewski – Wojciech Piasek – Marta Śliwa. Olsztyn: Colloquia Humaniorum, 2006. 179-196.
Literatury słowiańskie po roku 1989. Nowe zjawiska, tendencje, perspektywy. I. Transformacja. Ur. Halina Janaszek-Ivaničková. Varšava: Dom Wydawniczy Elipsa, 2005.
Literatury słowiańskie po roku 1989. Nowe zjawiska, tendencje, perspektywy. II. Feminizm. Ur. Ewa Kraskowska. Varšava: Dom Wydawniczy Elipsa, 2005.
Literatury słowiańskie po roku 1989. Nowe zjawiska, tendencje, perspektywy. III. Podmiotowość. Ur. Barbara Czapik. Varšava: Dom Wydawniczy Elipsa, 2005.
Literatury słowiańskie po roku 1989. Nowe zjawiska, tendencje, perspektywy. IV. Mniejszości. Ur. Mieczysław Dąbrowski. Varšava: Dom Wydawniczy Elipsa, 2005.
Nowicka-Jeżowa, Alina (ur.). Badania porównawcze. Dyskusja o metodzie. Izabelin: Świat Literacki, 1998.
Szczęsna, Ewa; Kasperski, Edward (ur.). Komparatystyka dzisiaj. I. Problemy teoretyczne. Kraków: Universitas, 2010.
Wishnevska, Lidija. »Komparativistika v Polshe – nabrosok situaciji na 2007 god, s voprosami na 2008 god.« Prilozi – Contributions 32.2 (2007): 513−523.
Zelenka, Miloš. »Interkulturní studia v kontextu soudobé literární historiografie: ’komparování’ jako způsob interpretace psaní literárních dějin.« World Literature Studies 2(19).4 (2010): 74−83.
Zelenková, Anna. »Svetovna primerjalna književnost in njen slovanski prispevek.« Primerjalna književnost 34.1 (2011): 266−271.
