Understanding of Modernism in the Newest Polish Literary Studies
Keywords:
Polish literary studies, Polish literature, literary periods, modernism, avant-garde, Young Poland, Nycz, Ryszard, Bolecki, WłodzimierzAbstract
Based on existing literary studies, this article presents the development of understanding and discussions about Polish modernism. Polish literary criticism adopted the concept of modernity at the end of the 19th century from Western Europe. The term “modernism” appeared in Polish literary studies in first half of the 20th century. First it was used for defining literature at the turn of the 19th and 20th century – sometimes it denoted the initial literary phase of the so-called Young Poland (K. Wyka) or, if used by the literary criticism between the two world wars, the period of Young Poland as a whole (1890–1918). Newest literary studies (R. Nycz, W. Bolecki), particularly after 1990, discuss Polish literature of the 20th century from Anglo-Saxon perspective and place modernism in the context of the Central- and East European area with consideration of regional socio-political and cultural-historical factors (i.e. Poland as non-existent country, independence since 1918, World War II, communism, emigration). R. Nycz, W. Bolecki and M. Dąbrowski specify some main characteristics of the Polish modernism, namely: independence and rejection of utilitarianism in literature, as well as essentialism and conflict between modernity and modernization. Due to temporarily obligatory socialist realism Polish modernist literary works were not written just in Poland but also in exile, where certain authors maintained continuity of the Polish modernism. Contemporary Polish literary studies combine both branches of modernism (“domestic” and “exilic”). In addition, three subperiods of Polish modernism have been defined as: Young Poland modernism, avant-garde and after 1945 modernism.References
Bolecki, Włodzimierz. »Modernizm w literaturze polskiej XX w. (rekonesans)«. Teksty drugie 76.4 (2002): 11–34.
– – –. Modalności modernizmu. Varšava: Instytut Badań Literackich Pan, Akademia Humanistyczna, 2012.
Chmurski, Mateusz. »Modernizm(y) Europy Środkowej. Rekonesans«. Przegląd Filozoficzno-Literacki 36.1–2 (2013): 395–419. Splet. 10. 12. 2016.
Chmurski, Mateusz, Małgorzata Szumna, in Marta Wyka. »Trzy głosy o książce Włodzimierza Boleckiego Modalności modernizmu«. Poznańskie Studia Polonistyczne 20.2 (2014): 310–318. Splet. 10. 12. 2016.
Cieślak-Sokołowski, Tomasz. »Nowe modernizmy. Mapa debat«. Poznańskie Studia Polonistyczne 20.2 (2014): 7–9 in 13–33. Splet. 12. 12. 2016.
Dąbrowski, Mieczysław. Komparatystyka dyskursu/Dyskurs komparatystyki. Varšava: Dom Wydawniczy Elipsa, 2009. 153–88.
Głowiński, Michał, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, in Janusz Sławiński, ur. Słownik terminów literackich. Vroclav: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1998.
Harlamov, Aljoša. Slovenski modernistični roman. Doktorska disertacija. Ljubljana: Filozofska fakulteta, 2016. 6–47.
Hutnikiewicz, Artur. »Europejski modernizm i Młoda Polska«. Młoda Polska. Varšava: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. 7–49.
Lipski, Jan Józef. Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1891–1906. Varšava: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975. 32.
Mao, Douglas, in Rebecca Walkowitz. »Nowa studia modernistyczne«. Poznańskie Studia Polonistyczne 20.2 (2014): 97–115. V poljščino prevedla Andrzej in Maria Kęsiak. Splet. 10. 12. 2016.
Modernizm(y). Tematska izdaja revije Przegląd Filozoficzno-Literacki 36.1–2 (2013). Splet. 5. 12. 2016.
Modernizowanie modernizmu. Tematska izdaja revije Teksty drugie 5.5–6 (1994).
Możejko, Edward. »Modernizm literacki: niejasność terminu i dychotomia kierunku«. Teksty drugie 5.5–6 (1994): 26–45.
Nycz, Ryszard. »Michał Głowiński i duch nowoczesności«. Teksty drugie 5.5–6 (1994): 1–3.
– – –. Język modernizmu: prolegomena historycznoliterackie. Vroclav: Wydawnictwo Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego, 1997.
Odnawianie modernizmu. Tematska izdaja revije Poznańskie Studia Polonistyczne 20.2 (24) (2014). Splet. 5. 12. 2016.
Porębski, Mieczysław. »Moderność, moderna, postmodernizm«. Teksty drugie 5.5–6 (1994): 17–25.
Wyka, Kazimierz. Modernizm polski. Krakov: Wydawnictwo Literackie, 1959.