»Kanali interference«: Maurice Blanchot in Emil Cioran

Avtorji

  • Arleen Ionescu

DOI:

https://doi.org/10.3986/pkn.v45.i1.11

Ključne besede:

literarna teorija, medbesedilnost, interferenca, Blanchot, Maurice, Cioran, Emil, fragmentarnost, eksistencializem, skepticizem

Povzetek

Iz koncepta »literarne interference«, ki ga je zasnoval pionir teorije polisistemov Itamar Even-Zohar, razširili pa so ga drugi teoretiki, ter iz različnih interpretacij medbesedilnosti izhajajoči članek primerja dva misleca dvajsetega stoletja: francoskega pisatelja, filozofa in literarnega teoretika Mauricea Blanchota ter v Romuniji rojenega francoskega esejista in filozofa Emila (E. M.) Ciorana. V članku uporabljamo Even-Zoharjev pojem »kanal interference« in predlagamo tri takšne »kanale«, vsakega od njih z rezultati, ki osvetljujejo razmerje med Blanchotovimi in Cioranovimi deli. Prvi »kanal interference«, ki smo ga po Blanchotu poimenovali »sprememba epohe«, vodi v njuno izbiro fragmentarnega pisanja. Drugi, eksistencializem, bi lahko potencialno povezal njuna dela predvsem v tem, kako vzpostavljata temo samomora, s poudarkom na Blanchotovem Prostoru literature in Cioranovem Na višavah obupa. Nazadnje še prek tretjega »kanala interference«, skepticizma obeh mislecev, raziskujemo njuno ukvarjanje s pojmi strast/pasivnost/potrpežljivost.

Literatura

Allen, William S. Of Poetry and the Experience of Language after Heidegger, Hölderlin, and Blanchot. Albany, NY: SUNY Press, 2007.

Alweiss, Lilian. “Heidegger and the Concept of Time.” History of the Human Sciences 15.3 (2002): 117–132.

Bataille, George. Choix de lettres (1917–1962). Ed. Michel Surya. Paris: Gallimard, 1997.

Bejan, Cristina A. Intellectuals and Fascism in Interwar Romania: The Criterion Association. Cham: Palgrave Macmillan, 2019.

Bident, Christophe. Maurice Blanchot: A Critical Biography. Trans. John McKeane. New York, NY: Fordham University Press, 2019.

Blanchot, Maurice. The Space of Literature. Trans. A. Smock. Lincoln, NE; London: University of Nebraska Press, 1989.

Blanchot, Maurice. The Step Not Beyond. Trans. Lycette Nelson. Albany, NY: SUNY Press, 1992.

Blanchot, Maurice. The Infinite Conversation. Trans. Susan Hanson. Minneapolis, MN; London: University of Minnesota Press, 1993.

Blanchot, Maurice. The Writing of the Disaster. Trans. Ann Smock. Lincoln, NE; London: University of Nebraska Press, 1995.

Blanchot, Maurice. The Work of Fire. Trans. Charlotte Mandell. Stanford, CA: Stanford University Press, 1997.

Blanchot, Maurice. Awaiting Oblivion. Trans. John Gregg. Lincoln, NE; London: University of Nebraska Press, 1997.

Blanchot, Maurice. The Book to Come. Trans. Charlotte Mandell. Stanford, CA: Stanford University Press, 2003.

Blanchot, Maurice. Political Writings, 1953–1993. Trans. Zakir Paul. New York, NY: Fordham University Press, 2010.

Blanchot, Maurice, and Jacques Derrida. The Instant of My Death; Demeure: Fiction and Testimony. Trans. Elizabeth Rottenberg. Stanford, CA: Stanford University Press, 2000.

Bolea, Ştefan. “What Is Existentialism? A Revision of Contemporary Definitions.” Studia UBB Philosophia 59.2 (2014): 63–72.

Bolea, Ştefan. “Death without Death: Kierkegaard and Cioran about Agony.” Death within the Text: Social, Philosophical and Aesthetic Approaches to Literature. Ed. Adriana Teodorescu. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars, 2019. 72–83.

Bolea, Ştefan. Existenţialismul astăzi. Bucharest: Eikon, 2019.

Bolea, Ştefan. Jung și filosofia umbrei. Bucharest: Tracus Arte, 2019.

Bolea, Ştefan. “Toward the ‘Never-Born’: Mainländer and Cioran.” Revue Roumaine de Philosophie 65.1 (2021): 145–155.

Bollon, Patrice. Cioran l’heretique. Paris: Gallimard, 1995.

Bruns, Gerald L. Maurice Blanchot: The Refusal of Philosophy. Baltimore, MD; London: The Johns Hopkins University Press, 1997.

Camus, Albert. The Myth of Sisyphus and Other Essays. Trans. Justin O’Brien. New York, NY: Vintage, 1955.

Cavaillès, Nicolas. “Chronologie.” Oeuvres. Author E. M. Cioran. Ed. Nicolas Cavaillès. Paris: Gallimard, 2011. xxxi–lvi.

Cernica, Viorel. “Nae Ionescu and the Origins of Phenomenology in Romania.” Early Phenomenology in Central and Eastern Europe: Main Figures, Ideas, and Problems. Ed. Witold Płotka and Patrick Eldridge. Cham: Springer, 2020. 127–44.

Cioran, E. M. “La fin du roman.” La Nouvelle Revue Française 12 (1953): 1003–1016.

Cioran, E. M. The Temptation to Exist. Trans. Richard Howard. Intr. Susan Sontag. Chicago, IL: Quadrangle Books, 1968.

Cioran, E. M. The Fall into Time. Trans. Richard Howard. Intr. Charles Newman. Chicago, IL: Quadrangle Books, 1970.

Cioran, E. M. A Short History of Decay. Trans. Richard Howard. Foreword Eugene Thacker. New York, NY: Viking Press, 1975.

Cioran, E. M. Amurgul gândurilor. Bucharest: Humanitas, 1991.

Cioran, E. M. The Trouble with Being Born. Trans. Richard Howard. Chicago, IL: Quadrangle Books, 1976.

Cioran, E. M. Entretiens avec Sylvie Jaudeau suivis d’une analyse des oeuvres. Paris: José Corti, 1990.

Cioran, E. M. On the Heights of Despair. Trans. Ilinca Zarifopol-Johnston. Chicago, IL; London: The University of Chicago Press, 1992.

Cioran, E. M. Tears and Saints. Trans. Ilinca Zarifopol-Johnston. Chicago, IL; London: The University of Chicago University Press, 1995.

Cioran, E. M. Cahiers. Foreword Simone Boué. Paris: Gallimard, 1997.

Cioran, E. M. “Impresii din München. Hitler în conştiinţa germană.” Vatra 7–8 (2004): 52. Originally published in Vremea 6.346. 15 July 1934.

Cioran, E. M. Anathemas and Admirations. Trans. Richard Howard. Foreword Eugene Thacker. New York, NY: Arcade Publishing, 2012.

Cioran, E. M. All Gall Is Divided: The Aphorisms of a Legendary Iconoclast. Trans. Richard Howard. Foreword Eugene Thacker. New York, NY: Arcade Publishing, 2019.

Cioran, E. M. “‘Je suis un auteur à fragments’.” Les Cahiers de L’Herne: Emil Cioran. Ed. Laurence Tâcu and Vincent Piednoir. Paris: Éditions de L’Herne, 2009. 345–368.

Chaouat, Bruno. “De Immundo: Georges Bataille’s Gnostic Existentialism.” Yale French Studies 135–136 (2019): 249–265.

Derrida, Jacques. “Pace Not(s).” Parages. Ed. John P. Leavey. Trans. Tom Conley, James Hulbert, John P. Leavey and Avital Ronell. Stanford, CA: Stanford University Press, 2011. 11–101.

Demont, François. “Nicolas Cavaillès and Barbara Scapolo, Cioran et Valéry: l’attention soutenue.” Genesis: Manuscrits – Recherche – Invention 48 (2019): 184–186.

Dović, Marijan. “Radikalni konstruktivizem in sistemska teorija kot teoretična temelja empirične literarne znanosti.” Primerjalna književnost 25.2 (2002): 59–76.

Dović, Marijan. “Literary Repertoire and Interference among Literatures.” Primerjalna književnost 27.3 (2004): 67–73.

Dreyfus, Hubert L. “The Roots of Existentialism.” A Companion to Phenomenology and Existentialism. Ed. Hubert L. Dreyfus and Mark A. Wrathall. Malden, MA; Oxford: Blackwell Publishing, 2006. 137–161.

Du Graf, Lauren, Julia Elsky, and Clémentine Fauré. “Editors’ Preface: The New Lives of Existentialism.” Yale French Studies 135–136 (2019): 1–14.

Elias, Camelia. The Fragment: Towards a History and Poetics of a Performative Genre. New York, NY: Peter Lang, 2004.

Even-Zohar, Itamar. An Introduction to a Theory of Literary Translation. 1971. Tel Aviv University, PhD dissertation.

Even-Zohar, Itamar. “The Relations between Primary and Secondary Systems within the Literary Polysystem.” Ha-Sifrut 17 (1974): 45–49.

Even-Zohar, Itamar. “Laws of Literary Interference.” Poetics Today 11.1 (1990): 53–72.

Hart, Kevin. “Introduction.” Clandestine Encounters: Philosophy in the Narratives of Maurice Blanchot. Ed. Kevin Hart. Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press, 2010. 1–31.

Hill, Leslie. Blanchot: Extreme Contemporary. London; New York, NY: Routledge, 1997.

Hill, Leslie. Maurice Blanchot and Fragmentary Writing: A Change of Epoch. London; New York, NY: Continuum, 2012.

Hitchins, Keith. “Interwar Southeastern Europe Confronts the West.” Angelaki: Journal of the Theoretical Humanities 15.3 (2010): 9–26.

Holland, Michael, ed. The Blanchot Reader. Oxford: Blackwell, 1995.

Huisman, Denis. Histoire de l’existentialisme. Paris: Éditions Nathan, 1997.

Ionescu, Arleen. “Waiting for Blanchot.” Partial Answers: Journal of Literature and the History of Ideas 11.1 (2013): 71–86.

Ionescu, Arleen. Memorial Ethics of Libeskind’s Berlin Jewish Museum. London: Palgrave Macmillan, 2017.

Ionescu, Arleen. “Language as Becoming: The Cases of Self-Translation of Samuel Beckett and E. M. Cioran.” The Time Is Now: Essays on the Philosophy of Becoming. Ed. Mihaela Gligor. Bucharest: Zeta Books, 2020. 63–92.

Ionescu, Arleen. “The Essay as Brinkmanship: Cioran’s Fragment, Aphorism and Autobiography.” The Edinburgh Companion to the Essay. Ed. Mario Aquilina, Nicole Wallack, and Bob Cowser Jnr. Edinburgh: Edinburgh University Press, forthcoming 2022. 343–357.

Ionescu, Arleen, William Large, and Laura Marin. “Introduction: Blanchot’s Spaces.” Word and Text – A Journal of Literary Studies and Linguistics 5 (2015): 5–16.

Ionescu, Nae. Opere II. Cursuri de metafizică, 2. Bucharest: Roza Vânturilor, 2005 [1928].

Juvan, Marko. History and Poetics of Intertextuality. Trans. Timothy Pogačar. West Lafayette, IN: Purdue University Press, 2008.

Juvan, Marko. Literary Studies in Reconstruction: An Introduction to Literature. Frankfurt am Main: Peter Lang, 2011.

Kluback, William, and Michael Finkenthal. The Temptations of Emil Cioran. New York, NY: Peter Lang, 1997.

Kristeva, Julia. Séméiotiké. Recherches pour une sémanalyse. Paris: Seuil, 1969.

Kristeva, Julia. Le texte du roman. Approche sémiologique d’une structure discursive transformationelle. The Hague: Mouton, 1970.

Kristeva, Julia. Revolution in Poetic Language. Trans. Margaret Waller. New York, NY: Columbia University Press, 1984 [1974].

Lacoue-Labarthe, Philippe, and Jean-Luc Nancy. The Literary Absolute: The Theory of Literature in German Romanticism. Trans. Philip Barnard and Cheryl Lester. Albany, NY: SUNY Press, 1988.

Lambert, José. “Itamar Even-Zohar’s Polysystem Studies: An Interdisciplinary Perspective on Culture Research.” Canadian Review of Comparative Literature/Revue Canadienne de Littérature Comparée 9.2 (1997): 7–14.

Lescourret, Marie-Anne. Levinas. Paris: Flammarion, 1994.

Liiceanu, Gabriel. Itinéraires d’une vie: E. M. Cioran. Paris: Éditions Michalon, 1995.

Limousin, Christian. “À propos de quelques livres que Bataille n’a pas écrits.” Cahiers Maurice Blanchot 4 (2015–2016): 49–55.

Marin, Laura. Le Neutre. Lire Blanchot dans les traces de Levinas et Derrida. Bucharest: Editura Universităţii din Bucureşti, 2013.

McKeane, John, and Hannes Opelz, ed. Blanchot Romantique: A Collection of Essays. Bern: Peter Lang, 2011.

Mehlman, Jeffrey. Legacies of Anti-Semitism in France. Minneapolis, MN; London: University of Minnesota Press, 1983.

Mesnard, Philippe. Maurice Blanchot. Le sujet de l’engagement. Paris: L’Harmattan, 1996.

Milesi, Laurent. “Inter-textualités: enjeux et perspectives (en guise d’avant-propos).” Texte(s) et Intertexte(s). Ed. Éric Le Calvez and Marie‑Claude Canova‑Green. Amsterdam; Atlanta, GA: Rodopi, 1997. 7–34.

Milesi, Laurent. “B Effects: Bonds of Form and Time in Barthes, Blanchot and Beckett.” Paragraph 44.5 (forthcoming 2022).

Moretti, Franco. “Conjectures on World Literature.” New Left Review 1 (2000): 54–68.

Nancy, Jean-Luc. Maurice Blanchot. Passion politique. Paris: Galilée, 2011.

Nietzsche, Friedrich. Sämtliche Werke. Vol. 11. Ed. Giorgio Colli and Mazzino Montinari. Munich: DTV; De Gruyter, 1980.

Oprescu, Florin. “E. M. Cioran and the Self-Image of the Modern Philosopher in the Broken Mirror.” Procedia – Social and Behavioral Sciences 71 (2013): 182–188.

Ornea, Zigu. Anii treizeci. Extrema dreaptă românească. Bucharest: Editura Fundaţiei Culturale Române, 1995.

Parfait, Nicole. Cioran ou le défi de l’être. Paris: Éditions Desjonqueres, 2001.

Petreu, Marta. An Infamous Past: E. M. Cioran and the Rise of Fascism in Romania. Trans. Bogdan Aldea. Chicago, IL: Ivan R. Dee, 2009.

Popescu, Gabriel. “Cioran et Blanchot. ‘Les hérétiques de l’existence,’ les hérétiques de la solitude.” Cioran, archives paradoxales. Tome IV, Nouvelles approches critiques. Ed. Aurélien Demars and Mihaela-Genţiana Stănişor. Paris: Classiques Garnier, 2018. 205–214.

Regier, Willis G. “Cioran’s Nietzsche.” French Forum 30.3 (2005): 75–90.

Regier, Willis G. “Cioran’s Insomnia.” MLN 119.5 (2004): 994–1012.

Salvador, Dora Sales. “In Conversation with Itamar Even-Zohar about Literary and Culture Theory.” CLCWeb: Comparative Literature and Culture 4.3 (2002). https://doi.org/10.7771/1481-4374.1162.

Sartre, Jean-Paul. Existentialism Is Humanism. Trans. Carol Macomber. Ed. John Kulka. New Haven, CT; London: Yale University Press, 2007.

Shestov, Lev. Speculation and Revelation. Trans. Bernard Martin. Columbus, OH: Ohio State University Press, 1982.

Strutz, Janez. “Dialogue, Polyphony, and System.” Writing Literary History: Selected Perspectives from Central Europe. Ed. Darko Dolinar and Marko Juvan. Frankfurt am Main: Peter Lang, 2006. 237–263.

Toma, Cosmin. “D’un espace neutre.” Word and Text – A Journal of Literary Studies and Linguistics 5 (2015): 151–168.

Tötösy de Zepetnek, Steven. Comparative Literature: Theory, Method, Application. Amsterdam: Rodopi, 1998.

Tötösy de Zepetnek, Steven. “From Comparative Literature Today toward Comparative Cultural Studies.” Comparative Literature and Comparative Cultural Studies. Ed. Steven Tötösy de Zepetnek. West Lafayette, IN: Purdue University Press, 2003. 235–267.

Ungar, Steven. Scandal and Aftereffect: Blanchot and France since 1930. Minneapolis, MN; London: University of Minnesota Press, 1995.

Walkowitz, Rebecca L. Born Translated: The Contemporary Novel in an Age of World Literature. New York, NY: Columbia University Press, 2015.

Watt, Daniel. Fragmentary Futures: Blanchot, Beckett, Coetzee. Ashby-de-la-Zouch: InkerMen Press, 2009.

Weller, Shane. Modernism and Nihilism. Houndmills, Basingstoke: Palgrave, 2011.

Wolin, Richard. The Seduction of Unreason: The Intellectual Romance with Fascism from Nietzsche to Postmodernism. Princeton, NJ: Princeton University Press, 2004.

Zaborowski, Robert. “From Thumos to Emotion and Feeling: Some Observations on the Passivity and Activity of Affectivity.” History & Philosophy of Psychology 12.1 (2010): 1–25.

Zarifopol-Johnston, Ilinca. Searching for Cioran. Ed. Kenneth R. Johnston. Foreword Matei Calinescu. Bloomington, IN: Indiana University Press, 2009.

Objavljeno

2022-05-17

Številka

Rubrike

Razprave