Onkraj ekologije zdravega razuma: razumeti svet z drugega konca
DOI:
https://doi.org/10.3986/pkn.v47.i3.04Ključne besede:
turška književnost, Özlü, Tezer, potopisi, primerjalna književnost, kulturne študije, identiteta, drugostPovzetek
V tem članku je pojem sveta predstavljen skozi literarni izraz in konceptualni prevod prostora. Izraz »svet« v tem smislu označuje kompleksno entiteto, ki je deležna različnih interpretacij, kot denimo v primerjalni književnosti, ki svojo definicijo sveta običajno razvija za potrebe teoretične opredelitve odnosa literature do prostora. S sklicevanjem na dela Tezer Özlü, turške pisateljice iz 20. stoletja, članek obravnava avtonomijo pisatelja-popotnika v kontekstu besedilne jouissance, ki se odreka heteronomiji v odnosu do Zemlje kot neprilagodljive in konkretne geografske realnosti. Za Özlü je potovanje kot dejanje, ki presega ekologijo zdravega razuma in s tem terja neodvisnost od kolektivnih in stagnantnih prevodov sveta, da se ne bi v želji po koherenci omejili z uniformnostjo izraza. Ob upoštevanju konceptov identitete in drugosti sestoji tukajšnje glavno preizpraševanje iz razprave o prevodu sveta kot realnosti, ki jo je treba dojeti, ali kot možnosti nadaljnje miselne razširitve ter iz zamišljanja možnosti, da bi se uprli togosti, banalnosti in običajnosti prostora kot sistema.
Literatura
Barthes, Roland. Le plaisir du texte. Éditions du Seuil, 1973.
Beecroft, Alexander. An Ecology of World Literature: From Antiquity to the Present Day. Verso, 2015.
Casanova, Pascale. La république mondiale des Lettres. Éditions du Seuil, 1999.
Cassin, Barbara. Plus d’une langue. Bayard Éditions, 2019.
Culler, Jonathan. Literary Theory. Oxford University Press, 2011.
Erbil, Leylâ, editor. Tezer Özlü’den Leylâ Erbil’e Mektuplar. Istanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2023.
Fidan, Burak, editor. “Her Şeyin Sonundayım”: Tezer Özlü–Ferit Edgü Mektupları (1966–1985). Istanbul, Alfa, 2019.
Glissant, Édouard. Traité du Tout-Monde. Gallimard, 1997.
Hayot, Eric. On Literary Worlds. Oxford University Press, 2012.
Helgesson, Stefan, and Mads Rosendahl Thomsen. Literature and the World. Routledge, 2020.
Hutchinson, Ben. Comparative Literature. Oxford University Press, 2018.
Meschonnic, Henri. Poétique du traduire. Éditions Verdier, 1999.
Moore, Stephen D., and Mayra Rivera. Planetary Loves: Spivak, Postcoloniality, and Theology. Fordham University Press, 2011.
Özlü, Tezer. Çocukluğun Soğuk Geceleri. Istanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2023.
Özlü, Tezer. Eski Bahçe–Eski Sevgi. Istanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2022.
Özlü, Tezer. Kalanlar. Istanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2023.
Özlü, Tezer. Yaşamın Ucuna Yolculuk. Istanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2023.
Özlü, Tezer. Yeryüzüne Dayanabilmek İçin. Istanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2023.
Özlü, Tezer. Zaman Dışı Yaşam. Istanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2022.
Spivak, Gayatri Chakravorty. Death of a Discipline. Columbia University Press, 2003.
Wainwright, Joel. Geopiracy: Oaxaca, Militant Empiricism, and Geographical Thought. Palgrave Macmillan, 2013.
